W Zagłębiu
Droga do Niepodległej. Listopad 1918 w Sosnowcu
Marcello Bacciarelli, Wojciech Kossak, Jerzy Kossak i inni znani artyści. Porcelana miśnieńska, porcelana ćmielowska, grafiki, rzeźby, dokumenty, odznaczenia, militaria, zdjęcia… Te wszystkie skarby sztuki zobaczymy na rocznicowej wystawie w Pałacu Schoena. Wernisaż ekspozycji „Droga do Niepodległej. Listopad 1918 w Sosnowcu” odbędzie się w czwartek, 8 bm. o godz. 18.00.
W ramach obchodów 100. rocznicy odzyskania niepodległości, Pałac Schoena Muzeum w Sosnowcu oraz Instytut Zagłębia Dąbrowskiego zapraszają na wystawę odwołującą się do całokształtu działań i zrywów niepodległościowych Polaków. Wydarzenia 1918 roku skłaniają także do refleksji nad krętymi drogami prowadzącymi do wolności, ze szczególnym uwzględnieniem roli Sosnowca i jego mieszkańców. Narracja ekspozycji prowadzi przez 123 lata niewoli narodowej: począwszy od insurekcji kościuszkowskiej, poprzez walki Polaków po stronie Napoleona Bonapartego, powstania listopadowe i styczniowe aż do roku 1905. Dotyczy ważnych wydarzeń ogólnokrajowych i regionalnych, a punktem kulminacyjnym opowieści jest rok 1918.
Kuratorkami tej niezwykłej wystawy są Anna Makarska i Ewa Wojtoń. Podkreślają, że wydarzenia sprzed stu lat skłaniają do refleksji nad drogami, które przez 123 lata zaborów prowadziły do odbudowy wolnej Polski. Każdy region miał swoją własną drogę do Niepodległej, którą wyznaczała walka i działania patriotyczne lokalnych społeczności. Także w Zagłębiu Dąbrowskim silne były tradycje niepodległościowe. Mieszkańcy tego regionu czynnie uczestniczyli w insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku, powstaniu styczniowym w 1863 oraz rewolucji 1905 roku. W roku 1914 wybuchła I wojna światowa, a polscy zaborcy znaleźli się we wrogich sobie obozach. Jej rozpoczęcie rozbudziło nadzieje Polaków na odzyskanie wolności. Zagłębie Dąbrowskie było kluczowym obszarem w planach Józefa Piłsudskiego, który przy poparciu państw centralnych chciał tutaj rozpocząć antyrosyjskie powstanie. Ostatecznie do niego nie doszło z powodu wycofania wojsk rosyjskich.
Niezwykle istotnym dla ówczesnej Europy miejscem był tzw. Trójkąt Trzech Cesarzy, stanowiący granicę trzech zaborów, który jest mocno zaznaczony w ekspozycji i dodatkowo ilustrowany bogatą kolekcją kart pocztowych. Inną ważną pamiątkę stanowi gabinet pierwszego prezydenta niepodległego Sosnowca, Aleksego Bienia oraz odtworzony salon mieszczański z końca XIX w. Wiele istotnych wydarzeń i postaci historycznych przedstawiają dzieła sztuki. Należą do nich: portret Stanisława Małachowskiego Marcello Baciarelli’ego, obrazy Wojciecha Kossaka, m.in. „Żołnierz z koniem”, „Ułan i dziewczyna” czy „Huzar z koniem”. Niezwykle cennym i rzadko prezentowanym jest cykl siedmiu rysunków Juliusza Kossaka o wyjątkowych walorach artystycznych i emocjonalnych do „Pieśni Legionów” – od 1927 roku polskiego hymnu narodowego - o dobrze znanych tytułach: „Marsz, marsz Dąbrowski/Z ziemi włoskiej do Polski”, „Mówi ojciec do swej Basi/Cały zapłakany”, „Nauczy nas Bonaparte/Jak zwyciężać mamy”, „Tak Czarniecki do Poznania…”.
Eksponaty i dokumenty pochodzą ze zbiorów Archiwum Państwowego w Katowicach, Archiwum Państwowego oraz Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Muzeum Śląskiego i Muzeum Historii Katowic, Muzeum Miejskiego Sztygarka w Dąbrowie Górniczej, Muzeum Narodowego w Kielcach, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Warszawy, Pałacu Schoena Muzeum w Sosnowcu, PTTK Oddziału im. Aleksandra Janowskiego w Sosnowcu oraz Aliny Bień-Dudzińskiej. Wystawę można zwiedzać do 30 grudnia br.
W Pałacu Schoena przygotowano także trzy wydarzenia towarzyszące: 15 listopada od godz. 10.00 rocznicową konferencję, 22. 11. o godz. 17.00 koncert pieśni patriotycznych i 29. 11 o godz. 17.00 cykl wykładów. Konferencję naukową z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości pn. „Listopad 1018 roku w Zagłębiu Dąbrowskim” zorganizowali: Instytut Zagłębia Dąbrowskiego i Pałac Schoena Muzeum w Sosnowcu we współpracy z Instytutem Historii Uniwersytetu Śląskiego oraz sosnowieckiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli. Konferencja została objęta patronatem marszałka województwa śląskiego, prezydentów Sosnowca, Dąbrowy Górniczej, Będzina, Zawiercia oraz burmistrzów Czeladzi, Sławkowa i Siewierza. Podczas trzyczęściowego spotkania zostaną wygłoszone referaty, w przerwach będzie można obejrzeć ekspozycję i wysłuchać koncertu Zbigniewa Tepera. O godz. 16.30 konferencję podsumuje i zakończy dyskusja.
Teresa Stokłosa
Alert
Jesteś świadkiem ważnego wydarzenia?
Urzędnicza bezmyślność dobrowadza Cię do szału?
Wiesz o czymś, co może zainteresować media?
Napisz do "Wiadomości Zagłębia": redakcja@wiadomoscizaglebia.pl
Adres redakcji: "Wiadomości Zagłębia" 41-200 Sosnowiec e-mail: redakcja@wiadomoscizaglebia.pl
|