W Pałacu Schoena czynna jest jubileuszowa wystawa „Czarne skrzydła”, poświęcona 115 urodzinom Sosnowca. Tytuł  odwołuje się do  powieści Juliusza Kadena-Bandrowskiego, której  akcja nawiązuje do katastrofy w kopalni „Reden” w 1923 r. w Zagłębiu Dąbrowskim. Podejmuje temat pamięci oraz uwarunkowań historycznych wpływających na losy miast i mieszkańców. Dotyka zagadnień emigracji, przedstawia potomków ludzi, którzy w XIX i XX w. zdecydowali się na zmianę miejsca zamieszkania, kraju, kontynentu. Podkreśla ich przywiązanie do korzeni, kultywowanie wspomnień o przodkach, pielęgnowanie przez kolejne pokolenia  tradycji i obyczajów w nowej ojczyźnie.

– Ekspozycja pokazuje, uzależniony od  czynników historycznych i społecznych oraz  bagażu kulturowego mieszkańców, proces tworzenia i ciągłej zmiany tkanki miasta – mówi Joanna Kunysz, starszy kustosz sosnowieckiego Muzeum. – Dotyka problemu wielokulturowości, swoistego tygla determinującego powstanie i rozwój aglomeracji. Właśnie takim miejscem jest Sosnowiec, który swoją tożsamość budował na zrębach wielu kultur narodowych i wspólnot religijnych. Jego losy współtworzyli Polacy, Żydzi, Niemcy i Rosjanie. Opowiada o rodzącym się mieście, budowanym na terenach przygranicznych Królestwa Polskiego, miejscu styku  trzech wielkich mocarstw i odmiennych kultur – wyjaśnia.

Zaprezentowano prace artystów, którzy za pomocą różnych technik i mediów mierzą się z zagadnieniem tożsamości, recepcji historii i pamięci. Zobaczymy m.in. unikalne, prezentowane po raz pierwszy  fotografie Sosnowca z końca XIX w. autorstwa Ignacego Kriegera, cykle fotograficzne Bogdana Konopki poświęcone życiu potomków polskich emigrantów w Zagłębiu
Węglowym Nord-Pas-de-Calais  we Francji, czy fotografie João Urbana  podejmujące temat Polaków w odległej Brazylii.

Ważne miejsce na wystawie zajmują dzieła współczesnych artystów związanych z Sosnowcem,  m.in. Ryszarda Grzyba, Miłosza Wnukowskiego, Jacka Rykały, Andrzeja S. Kowalskiego, a ekspozycję otwiera instalacja Piotra Lutyńskiego. Uzupełnienie stanowią dwa  filmy dokumentalne: „Wierszyna” opowiadający o Zagłębiakach osiadłych w odległej syberyjskiej wiosce na początku XX w. oraz „The Art of Spiegelman” dedykowany autorowi kultowego komiksu „Maus”.

Wystawę, zorganizowaną w ramach 26. edycji Festiwalu Ars Cameralis, można oglądać do 30  grudnia br.

Teresa Stokłosa