Radzimy - pomagamy
Pracownik jako twórca
Pracownicy w ramach wykonywania swoich obowiązków służbowych wytwarzać mogą dobra, które chronione są prawami własności intelektualnej, regulowanymi przez ustawę prawo własności przemysłowej oraz ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Przedmiotem praw autorskich jest utwór, czyli każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci (choćby nieukończony), niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Nie ma więc znaczenia, czy jest to kompletna symfonia znanego kompozytora, czy też wiersz młodego i nieznanego poety.
Przedmiotem prawa autorskiego są w szczególności utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe), plastyczne, fotograficzne, lutnicze, wzornictwa przemysłowego, architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne, muzyczne i słowno-muzyczne, sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne, i pantomimiczne, audiowizualne.
Przedmiotem praw własności przemysłowej są natomiast projekty wynalazcze, czyli wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, topografie układów scalonych i projekty racjonalizatorskie a także znaki towarowe i oznaczenia geograficzne.
Zasadniczo prawa autorskie podzielić należy na osobiste, których wyzbyć się nie można, oraz majątkowe, którymi można dysponować. Autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do autorstwa utworu, oznaczenia go swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo, do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania. Autor uprawniony jest także wyłącznie do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, jak również do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Jeśli przepisy prawa nie stanowią inaczej, twórcy przysługuje także wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich tzw. polach eksploatacji (np. różne techniki reprodukcji) oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Na mocy wymienionych ustaw, w przypadku pracowniczych projektów wynalazczych, prawo do uzyskania tytułu ochronnego na nie służy jednak pracodawcy lub zamawiającemu, chyba że strony postanowiły inaczej. Pracodawcy służą też autorskie prawa majątkowe wobec utworów stworzonych przez pracownika, w ramach wykonywania obowiązków wynikających ze stosunku pracy, w granicach łączącej strony umowy i ich zgodnego zamiaru.
Pracodawca będzie więc co do zasady uprawniony do czerpania wszelkich korzyści majątkowych z wynalazków, wzorów użytkowych lub przemysłowych dokonanych przez pracownika, jak i utworów przez niego stworzonych, nie będzie jednak mógł przedstawiać się jako ich twórca lub autor.
W przypadku naruszenia praw majątkowych to pracodawca będzie w takiej sytuacji uprawniony do żądania zaniechania naruszania, usunięcia skutków naruszenia, naprawienia wyrządzonej szkody, wydania uzyskanych korzyści.
aplikantka radcowska, Paulina Jaciuk
Alert
Jesteś świadkiem ważnego wydarzenia?
Urzędnicza bezmyślność dobrowadza Cię do szału?
Wiesz o czymś, co może zainteresować media?
Napisz do "Wiadomości Zagłębia": redakcja@wiadomoscizaglebia.pl
Adres redakcji: "Wiadomości Zagłębia" 41-200 Sosnowiec e-mail: redakcja@wiadomoscizaglebia.pl
|