Kultura
Planeta Topor w pałacu Schoena
Po raz pierwszy w Polsce – w Pałacu Schoena Muzeum w Sosnowcu, w ramach XXV Festiwalu Ars Cameralis – w czwartek, 27 października o godz. 18.00, zostanie otwarta wyjątkowa ekspozycja pn. „Planeta Topor. Abram, Roland, Nicolas”. Wystawa zaprezentuje dzieła osiadłej w Paryżu niezwykłej, kilkupokoleniowej artystycznej rodziny Toporów, wywodzącej się z Warszawy.
Roland Topor to nazwisko, które potwierdza tezę, że obraz i słowo posiadają potężną moc. Jego sztuka, zainspirowana surrealizmem, jest stawiana w jednym szeregu z dokonaniami artystów określanych ikonami XX wieku, takich jak Eugéne Ionesco, Alejandro Jodorowsky, Fernando Arrabal, którzy podobnie jak Alfred Jarry byli przekonani, że „sztuka bez śmiechu tworzy ułomną duszę”.
– Zbliżamy się do dwudziestej rocznicy śmierci artysty, dlatego w ramach tegorocznego Festiwalu Ars Cameralis organizujemy wystawę poświęconą tej fascynującej rodzinie, na której obok dzieł Rolanda, zostaną pokazane prace jego ojca Abrama oraz syna Nicolasa – wyjaśnia nam kustosz Joanna Kunysz z Działu Edukacji i Promocji. – To jedno z najważniejszych wydarzeń festiwalu, z udziałem siostry i syna mistrza Rolanda – dodaje.
Najwięcej, bo aż 61 prezentowanych prac, wykonał Roland Topor (1938-1997), urodzony w Paryżu pisarz, dramaturg, reżyser, scenograf, aktor, rysownik-karykaturzysta i grafik. Jest traktowany jako niepowtarzalny twórca czarnego humoru, ironicznie wykorzystujący tradycyjne kody sztuki. W swojej działalności, pod warstwą groteski, krytycznie odnosił się do polityki, obyczajowości czy mieszczańskich wartości. Była w tym swoista sprzeczność, ponieważ wyjątkowo kultywował rodzinne związki. Za największego artystę uważał swojego ojca Abrama (1903-1992), sławnego malarza i rzeźbiarza, którego pejzaże wypełniały ich paryskie mieszkanie. Abram Topor urodził się w Warszawie, a po ukończeniu wydziału rzeźby w Szkole Sztuk Pięknych otrzymał stypendium i wyjechał na dalsze studia do Paryża, gdzie pozostał, założył rodzinę i tworzył do końca życia. Roland z równie dużą atencją traktował syna Nicolasa (ur. 1963 w Paryżu), artystę i podróżnika. Już w dzieciństwie odkrył u niego malarskie ciągoty i przeprowadził wywiad z wówczas pięcioletnim twórcą ilustracji, opublikowany również w Polsce w książce pt. „Połamany ludzik”.
Na ekspozycji pojawią się obrazy Rolanda Topora namalowane akrylami oraz prace graficzne łączące różne techniki. Spośród rysunków wyróżniają się ilustracje do „Myśli nieuczesanych” Stanisława Jerzego Leca i „188 Opowieści regulacji” Jacquesa Sternberga. Dzieła graficzne są wynikiem eksperymentów plastycznych polegających na łączeniu rysunku wykonanego wieloma narzędziami: ołówkiem, markerem lub piórem z filcem i kolażem. Tworząc, artysta nie wahał się stosować różnych niekonwencjonalnych podłoży, jak papier gazetowy czy sfotografowana gazeta.
Osobowość seniora rodu, Abrama, przybliżą publiczności 24 dzieła, w tym cztery rzeźby z brązu, 11 obrazów, rysunki i grafiki. Wśród prac wnuka Nicolasa dominują akwarele, zaś wyjątkową atrakcją są prace będące efektem artystycznych poszukiwań, polegających na wzbogaceniu akwarel rysunkiem atramentowym oraz zespalaniu rysunku, gwaszu i akwareli w jednej. Ciekawostką są wspólne prace Rolanda i Nicolasa, w sumie 9 rysunków. Łącznie na wystawie pojawią się 124 dzieła Toporów.
Wystawę uzupełniają dwa cykle fotografii autorstwa francuskiej mistrzyni obiektywu, Marie-Laure de Decker. Pierwszy obejmuje 46 zdjęć rodzinnych, dominują portrety Rolanda, są też jego fotografie z Nicolasem, oficjalne i prywatne, wykonane w trakcie codziennych czynności, z których emanuje głęboka więź między ojcem i synem. Drugi zawiera 21 zdjęć przyjaciół Rolanda, który prowadził bujne życie towarzyskie. Wśród nich znajdują się wizerunki m. in. Romana Cieślewicza, Aliny Szapocznikow i Jacquesa Sternberga. Dodatkowy kontekst nadaje wystawie miejsce prezentacji, czyli Pałac Schoena. Wybudowana przez rodzinę niemieckich fabrykantów, otoczona parkiem rezydencja była do 1945 r. domem niezwykle ważnej dla rozwoju Sosnowca trzypokoleniowej przemysłowej rodziny Schoenów.
Kuratorami „Planety Topor. Abram, Roland, Nicolas” są Alexandre Devaux i Marek Zieliński, organizatorem Instytucja Kultury Ars Cameralis. Ekspozycja powstała we współpracy z Pałacem Schoena Muzeum w Sosnowcu oraz Atelier Clot, Bramsen and Georges w Paryżu i przy wsparciu Y.C. Aligator Film. Projekt został dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wystawa będzie udostępniona publiczności bezpłatnie w Pałacu Schoena przy ul. Chemicznej 12 do 27 grudnia br.
– Ponadto przed wernisażem, w środę, 26 października o godz. 19.00, zapraszamy do katowickiego „Ronda Sztuki” na Rondzie na spotkanie z kuratorami wystawy Alexandre Devaux i Markiem Zielińskim oraz siostrą Helene i synem Nicolasem Rolanda Topora – zachęca Joanna Kunysz.
Teresa Stokłosa
Alert
Jesteś świadkiem ważnego wydarzenia?
Urzędnicza bezmyślność dobrowadza Cię do szału?
Wiesz o czymś, co może zainteresować media?
Napisz do "Wiadomości Zagłębia": redakcja@wiadomoscizaglebia.pl
Adres redakcji: "Wiadomości Zagłębia" 41-200 Sosnowiec e-mail: redakcja@wiadomoscizaglebia.pl
|