23 marca w zawierciańskim klubie „Novum” odbył się Czwartek Literacki, którego gościem był Jerzy hrabia Przeździecki, prozaik, poeta, dramaturg i scenarzysta, związany z Zagłębiem Dąbrowskim. Z okazji zbliżających się 90. urodzin Jerzego Przeździeckiego (pisarz urodził się 8 kwietnia 1927 roku) był tort, szampan i wiele serdecznych życzeń.

Spotkanie z pisarzem tradycyjnie poprowadził Bogdan Dworak, który przedstawił zgromadzonym słuchaczom sylwetkę i twórczość pisarza.  Hrabia Przeździecki serdecznie podziękował za ciepłe słowa gospodarza spotkania i wspaniałą, iście salonową atmosferę. Opowiedział o swoich wspomnieniach z młodych lat, począwszy od czasów dzieciństwa, które spędził w Sosnowcu: jego ojciec Jan był zarządcą kopalni „Czeladź”. Lata wojenne Przeździecki przeżył jako żołnierz Armii Krajowej, po wojnie zaś pracował jako tłumacz w ambasadzie brytyjskiej oraz przy misji Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Pomocy i Odbudowy (UNRRA).

Przeżył także stalinowskie więzienie i brutalne przesłuchania, podczas których wybito mu zęby.

Od 1949 do 1955 roku pracował jako nauczyciel w Państwowym Liceum Techniczno-Teatralnym w Warszawie. W latach 1965-1973 był wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej, następnie w latach 1974-75 przebywał na stypendium w Stanach Zjednoczonych. Debiut literacki pisarza miał miejsce w 1955 roku, kiedy to w czasopiśmie „Nowa Kultura” ukazały się pierwsze rozdziały jego powieści pt. „Troje znad Czarnej Rzeki”, uhonorowanej później Międzynarodową Nagrodą Festiwalu Młodzieży Świata „Jeuness du Monde”, zaś w 1979 roku, na podstawie końcowych rozdziałów książki, powstał film „Zielone lata” w reżyserii Stanisława Jędryki. Przeździecki wspomniał również o swojej wczesnej działalności teatralnej: w 1946 roku działał w AK - ademickim Teatrze Na Wiśle, stanowiącym rodzaj objazdowego teatru, pływającego łodzią po Wiśle i wystawiającego spektakle w miejscach postoju.

Podczas spotkania odczytane również zostały fragmenty utworów pisarza. Jerzy Przeździecki ma na koncie osiemnaście utworów prozatorskich, dwadzieścia siedem sztuk teatralnych oraz kilkadziesiąt programów radiowych, emitowanych w Polsce i za granicą. Ukończył studia w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, kurs literatury na uniwersytecie w Edynburgu oraz School of Letters na Uniwersytecie Iowa w Stanach Zjednoczonych.

Wieczór uwieńczony został słodką niespodzianką: z okazji zbliżających się 90. urodzin Jerzego Przeździeckiego (pisarz urodził się 8 kwietnia 1927 roku) przygotowany został tort i szampan. Urodzinowe życzenia na ręce jubilata złożył między innymi Łukasz Konarski, zastępca Prezydenta Miasta Zawiercie ds. Społecznych. Pisarz, zapytany o sekret swojej dobrej kondycji w tak późnym wieku, przyznał się do regularnego uprawiania sportu w postaci między innymi biegania.

Atmosferę literackiego wieczoru dodatkowo urozmaiciły kompozycje muzyczne
w wykonaniu Zbigniewa Duraja (wokal, gitara i harmonijka ustna) i Emila Trepki (obój). Podczas spotkania można było również zakupić książki pisarza z jego autografem. Dochód ze sprzedaży przeznaczony zostanie na rzecz potrzebujących weteranów Armii Krajowej.

Czwartek Literacki z Jerzym Przeździeckim zorganizowany został przez Klub „Novum” i Fundację „Przyroda i Człowiek” oraz dzięki wsparciu finansowemu Zakładów Produkcyjnych B-D S.A. Tort ufundowany został przez Cukiernię Marian Szczygieł.

Michał Kubara

Foto: Kamil Pietrzyk