Obecny rok jest dla Pałacu Schoena Muzeum w Sosnowcu szczególnie ważny. - Obchodzimy jubileusz 35-lecia działalności. – Nasza historia zaczęła się w roku 1985, kiedy w Pałacu Schoena utworzono Oddział Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Dziesięć lat później Muzeum zostało przejęte przez sosnowiecki samorząd, zyskało samodzielność i do tej pory funkcjonuje jako niezależna instytucja kultury – przypomina kustosz Joanna Kunysz z Działu Edukacji i Promocji.

Istotą działalności Muzeum jest zachowanie dla przyszłych pokoleń dziedzictwa kulturowego Sosnowca i tradycji Zagłębia Dąbrowskiego. Dzięki wieloletniej pracy tej instytucji polegającej na  gromadzeniu pamiątek przeszłości, upowszechnianiu wiedzy o jego dziejach, badaniom naukowym, udało się zachować i upowszechnić świadectwa kultury materialnej i duchowej miasta i regionu.

Od wielu lat Pałac Schoena jest niezwykle popularny, stanowi ważne miejsce w krajobrazie miasta i województwa, należy  do wiodących instytucji kultury, o czym świadczą liczne nagrody przyznane mu w prestiżowym konkursie Wydarzenie Muzealne Roku. Pierwszy raz w roku 1990 za cykl wystaw „Historia bez białych plam”, ostatnio w roku 2019 za publikację „Kolekcja szkła użytkowego Pałacu Schoena Muzeum w Sosnowcu. Szkło zagłębiowskie i prasowane” i wystawę „WAJDA”.

– Nasze Muzeum służy przede wszystkim mieszkańcom – podkreśla Joanna Kunysz. – Jego szeroka oferta programowa, czyli działalność wystawiennicza, edukacyjna i publicystyczna, spełnia oczekiwania najbardziej wymagających odbiorców. Prowadząc dialog z przeszłością, buduje więzi społeczne i lokalną tożsamość. Koncentruje uwagę na mieście, nie zapominając o  uniwersalnych wartościach, wydarzeniach rocznicowych i światowym dziedzictwie. Do szczególnie lubianych przez publiczność należy cykl „Wielcy Mistrzowie” prezentujący dorobek najwybitniejszych artystów, m.in. Jacka Malczewskiego, Zdzisława Beksińskiego, Juliusza i Wojciecha Kossaków, Pabla Picassa, Andy Warhola, rodziny Toporów, Salvadora Dalego i wielu równie znanych – wylicza pani kustosz.

W ciągu 35 lat, tylko w siedzibie Muzeum przy ul. Chemicznej, zaprezentowano 453 wystawy, a w zorganizowanych wydarzeniach wzięło udział  ok. 772.000 widzów. Wieloletnim dyrektorem i twórcą  instytucji (1985 – 2015) był niezapomniany, śp. Zbigniew Studencki – pasjonat, znawca historii Sosnowca i Zagłębia Dąbrowskiego, autor licznych publikacji z tego zakresu, inicjator wielu przedsięwzięć jak współpraca międzynarodowa z instytucjami kultury w Czechach, Słowacji i na Węgrzech (nagrodzony w 2006 roku Medalem Honorowym Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Czeskiej i w 2009 roku Srebrnym Medalem Ministra Spraw Zagranicznych Republiki Słowackiej) , popularnych cykli wydawniczych takich jak „Sosnowieckie ABC” czy promujących Trójkąt Trzech Cesarzy oraz wystawienniczych jak „Wielcy Mistrzowie” i  „Dzielnice Sosnowca”. Organizator konferencji naukowych, wydarzeń rocznicowych,  koncertów noworocznych, Dni Muzeum w stolicy Zagłębia, propagator stylu życia, kuchni, obyczajów dawnego i współczesnego Sosnowca.  Od pięciu lat dyrektorem Pałacu Schoena Muzeum w Sosnowcu jest Paweł Dusza, były naczelnik Wydziału Kultury UM, architekt, pasjonat fotografii i muzyki, uczestnik Sosnowieckich Spotkań Artystycznych.

– Z okazji jubileuszu przygotowano pierwszą, specjalną wystawę pn. „Kolekcja. 1985-2020”, której wernisaż zaplanowano na czwartek,  3 września o godz. 18.00. - Zdecydowaliśmy się zaprezentować  naszą kolekcję, oczywiście nie całą, ale dla nas ważną i reprezentatywną – mówi Joanna Kunysz. – Kolekcja to słowo klucz do zrozumienia ekspozycji, która koncentruje się na mieście i jego mieszkańcach. Chcemy pokazać różnorodne zabytki z zakresu archeologii, historii i kultury miasta, a także sztukę i związanych z regionem artystów – dodaje.

Zwiedzanie zacznie się od pradziejów. Dwanaście sezonów badawczych w Zagórzu, a także w innych dzielnicach Sosnowca pozwoliły pozyskać i zaprezentować zabytki dokumentujące najstarsze dzieje miasta. Pamiątki historyczne: mapy, plany, dokumenty zakładowe i urzędowe, dyplomy cechowe, pocztówki, sztandary i mundury, tableau pracownicze, a także  perełka w zbiorach  – judaika, pozwalają prześledzić rozwój gospodarczy i społeczny miasta, jego wielokulturową przeszłość. Obraz mieszkańców tworzą liczne zdjęcia z uroczystości rodzinnych i codziennego życia. Pejzaż industrialny Sosnowca, odtworzony w sposób symboliczny w jednej z sal wystawowych, uzupełniają prace sosnowieckich artystów.

Nie sposób opowiadać o Muzeum i mieście bez podkreślenia roli artystów z nim związanych. W „Galerii Zakładowej” obejrzymy grafiki Mariana Maliny, Wandy Zbyszewskiej, Stanisława Gawrona, a w „Galerii Sztuki Współczesnej” prace najwybitniejszych polskich artystów z sosnowieckim rodowodem, m.in. Janiny Kraupe, Jadwigi Maziarskiej, Andrzeja S. Kowalskiego, Jakuba Zima.

A już  w niedzielę, 20 września muzealnicy zapraszają na całodzienny festyn rodzinny „Z wizytą u Schoenów”. Mnóstwo atrakcji w parku i pałacu, wstęp wolny.

Teresa Stokłosa